รู้จักแผ่น PEI: ทำมาจากอะไร? สรุปครบ ข้อดี-ข้อเสีย ที่นักพิมพ์ 3D ต้องรู้

สวัสดีครับ แผ่นรองพิมพ์ PEI ถือเป็นหนึ่งในตัวเลือกฐานพิมพ์ (Build Plate) ที่ดีที่สุดและได้รับความนิยมมากที่สุดสำหรับเครื่องพิมพ์ 3 มิติในปัจจุบันครับ

นี่คือรายละเอียดทั้งหมดที่คุณถามถึงครับ

💡 PEI คืออะไร และทำมาจากอะไร?

PEI ย่อมาจาก Polyetherimide (โพลีอีเทอร์อิไมด์)

• มันคือพลาสติกวิศวกรรมประสิทธิภาพสูง (High-Performance Engineering Plastic) ที่มีชื่อทางการค้าว่า ULTEM

• คุณสมบัติเด่นของวัสดุนี้คือ ทนต่ออุณหภูมิสูงได้ดีมาก มีความแข็งแรง ทนทานต่อการสึกหรอ และทนต่อสารเคมีได้ดี

• ในการพิมพ์ 3 มิติ PEI จะถูกนำมาทำเป็นฟิล์มบางๆ หรือเคลือบเป็นผงลงบนแผ่นเหล็กสปริง (Spring Steel Sheet) เพื่อใช้เป็นฐานพิมพ์

🚀 ข้อดีของแผ่น PEI

แผ่น PEI เป็นที่นิยมอย่างสูงเพราะมีข้อดีหลายประการ:

1. การยึดเกาะที่ยอดเยี่ยม: นี่คือจุดขายหลัก ชิ้นงานพิมพ์จะยึดติดกับฐานพิมพ์ได้ดีมากเมื่อแผ่น PEI ร้อน โดยเฉพาะกับพลาสติกยอดนิยมอย่าง PLA, PETG และ ABS ช่วยลดปัญหางานหลุดระหว่างพิมพ์ (Warping หรือหลุด)

2. ไม่ต้องใช้ตัวช่วยยึดเกาะ: โดยทั่วไป คุณแทบไม่จำเป็นต้องใช้กาวแท่ง, สเปรย์ฉีดผม หรือเทปกาวย่น (Blue Tape) เลย ทำให้การเตรียมพิมพ์สะดวกและสะอาด

3. แกะชิ้นงานง่ายเมื่องานเสร็จ: เมื่อพิมพ์เสร็จและปล่อยให้แผ่น PEI เย็นลงจนถึงอุณหภูมิห้อง ชิ้นงานมักจะ “เด้ง” หรือ “ป๊อป” (Pop off) หลุดออกมาเอง หรือแกะออกได้โดยใช้แรงเพียงเล็กน้อย

4. ความทนทานสูง: ทนทานต่อความร้อนซ้ำๆ ได้ดี และทนต่อการขีดข่วนจากการใช้งานทั่วไป (เช่น การใช้เกรียงแซะงาน) ได้ดีกว่าฐานพิมพ์แบบอื่นๆ

5. ให้ผิวสัมผัสชิ้นงานที่ดี:

   • แผ่น PEI แบบเรียบ (Smooth): จะทำให้ก้นชิ้นงานมีความเงาและเรียบเนียนเหมือนกระจก

   • แผ่น PEI แบบหยาบ (Textured): จะให้ผิวสัมผัสที่ก้นชิ้นงานเป็นลายเม็ดทรายหรือผิวส้ม ซึ่งสวยงามและช่วยปกปิดรอยเส้นพลาสติกในเลเยอร์แรกได้ดี

⚠️ ข้อเสียและข้อควรระวัง

แม้จะมีข้อดีมาก แต่ก็มีข้อควรระวังในการใช้งานเช่นกัน:

1. อาจติดแน่นเกินไป (โดยเฉพาะ PETG):

   • สำหรับแผ่น PEI แบบเรียบ (Smooth) พลาสติกอย่าง PETG และ TPU สามารถยึดติดได้แน่นมากจนตอนแกะชิ้นงาน อาจดึงผิว PEI หลุดติดออกมาด้วย ทำให้แผ่นเสียหายถาวร

   • วิธีแก้: มักจะต้องใช้สารหล่อลื่นบางๆ (เช่น กาวแท่ง หรือ Windex) กั้นกลางก่อนพิมพ์ PETG บนแผ่นเรียบ

2. ต้องการการบำรุงรักษา:

   • แผ่น PEI ไวต่อความมันและฝุ่นมาก หากมีรอยนิ้วมือหรือฝุ่นเกาะ จะทำให้ชิ้นงานไม่ยึดติดในบริเวณนั้น

   • วิธีแก้: ต้องทำความสะอาดเป็นประจำด้วย Isopropyl Alcohol (IPA) หรือแอลกอฮอล์ล้างแผล (ความเข้มข้น 70% ขึ้นไป) เช็ดก่อนพิมพ์ทุกครั้ง

3. ความเสียหายจากสารเคมี:

   • ห้ามใช้ Acetone (อะซิโตน) กับแผ่น PEI แบบหยาบ (Textured) โดยเด็ดขาด เพราะจะทำให้ผิวเคลือบเสียหาย

   • (สำหรับแผ่น PEI แบบเรียบ สามารถใช้ Acetone เช็ด นานๆ ครั้ง เพื่อฟื้นฟูสภาพผิวได้ แต่หากใช้บ่อยเกินไปจะทำให้พลาสติกเปราะและแตกได้)

4. ความเสียหายทางกายภาพ:

   • แม้จะทนทาน แต่ก็สามารถเป็นรอยลึกหรือเสียหายได้ หากหัวฉีด (Nozzle) ชนกับฐานพิมพ์แรงๆ หรือหากใช้เกรียงที่เป็นโลหะขูดขีดอย่างรุนแรง

5. ราคาสูงกว่า: เมื่อเทียบกับฐานพิมพ์แบบพื้นฐานอย่างแผ่นกระจก หรือแผ่นแม่เหล็กแบบอ่อน (BuildTak) แผ่น PEI (โดยเฉพาะแบบที่ติดบนเหล็กสปริง) จะมีราคาสูงกว่า

โดยสรุป แผ่น PEI เป็นการอัปเกรดที่ยอดเยี่ยมสำหรับเครื่องพิมพ์ 3 มิติ ช่วยให้การพิมพ์ง่ายขึ้นและได้งานที่มีคุณภาพ แต่ก็ต้องดูแลรักษาความสะอาดและระวังการใช้พลาสติกบางชนิด (อย่าง PETG บนแผ่นเรียบ) ครับ