การบำรุงรักษาเบื้องต้น
หลังจากเราเริ่มใช้เครื่องพิมพ์ 3D สุดที่รักของเรามาได้สักพักแล้ว ก็ควรจะถึงเวลาบำรุงรักษาเครื่องพิมพ์ของเราให้มีสุขภาพดี มันจะได้อยู่กับเรา พิมพ์งานให้เราไปนาน ๆ โดยมีความสึกหรอน้อยที่สุด และพิมพ์งานได้สำเร็จทุก ๆ งาน
เครื่องพิมพ์สามมิติก็เหมือนของใช้อื่น ๆ เช่นรถยนต์ หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าต่าง ๆ ที่ต้องการการดูแลรักษาตามอายุการใช้งาน เราจะนำวิธีการบำรุงรักษามาเสนอให้ทราบ ซึ่งวิธีการก็ได้ยุ่งยากมาก เครื่องมือที่ต้องใช้ทาง Bambu Lab ก็เตรียมมาให้เกือบครบแล้ว
ในตอนแรกนี้เราจะขอแนะนำการบำรุงรักษาเครื่อง Bambu Lab A1 มาเป็นเครื่องเริ่มต้นก่อนเลย เพราะมีเพื่อน ๆ ซื้อไปใช้เยอะมาก แล้วเครื่องรุ่นอื่น ๆ จะตามมาในอีกไม่ช้า
เริ่มจากเครื่องมือที่ต้องใช้เพื่อการบำรุงรักษา
| เครื่องมือ | เครื่องมือ | ||
| ผ้าสะอาด |  |
แอลกอฮอล์ |  |
| น้ำมัน |  |
จารบี |  |
| ประแจหกเหลี่ยม |  |
ปากคีบ |  |
| ถุงมือกันความร้อน |  |
ลูกยางเป่าลม |  |
ในการใช้สารหล่อลื่นกับเครื่องพิมพ์สามมิติ เราจะใช้อยู่สองแบบ ก็คือ แบบใส กับแบบหนืดหรือจารบี ซึ่งจะมีตำแหน่งที่ใช้แตกต่างกัน โดยน้ำมันจะมีความใสกว่า และจะจับฝุ่นน้อยกว่าจารบี เราจึงแนะนำให้ใช้กับรางเลื่อนลิเนียร์ของแกน Y และแกนเหล็กของแกน X เพื่อให้ฝุ่นเข้าไปในลูกปืนน้อยที่สุด ส่วนจารบีจะใช้กับสกรูแกน Z
เลือกตำแหน่งของเครื่องที่ต้องการทราบ
- ระบบรางเลื่อน
- ลีดสกรู
- สายพานแกน X-Y-Z
- ลูกรอกปรับความตึงของสายพาน
- ชุดหัวฉีด
- ชุดเฟืองขับเส้น
- เซนเซอร์ตรวจจับเส้นพลาสติก
- ใบปาดเศษพลาสติก (Purge Wiper)
- พัดลม
ชิ้นส่วนที่ต้องบำรุงรักษาเป็นประจำ
- ฝาครอบซิลิโคนที่หัวฉีด
- หัวพิมพ์
- ใบมีดตัดเส้น
- ท่อเทฟล่อน (PTFE tube)
- แผ่นยางเช็ดหัวฉีด
- แผ่นยางรองใต้เครื่อง
- แผ่นรองพิมพ์ PEI
ระบบรางเลื่อน
เริ่มจากส่วนที่เคลื่อนไหวกันก่อน
ชิ้นส่วนด้านกลไกที่มีการเคลื่อนไหวในระหว่างการพิมพ์งาน ซึ่งมีแกนเหล็ก ลีดสกรู ข้อต่อ สายพาน พัดลม ฯลฯ หลักสำคัญคือการทำความสะอาด และหล่อลื่น ส่วนที่เป็นโลหะก็ต้องป้องกันสนิม ชิ้นส่วนที่ทำจากยางก็ต้องตรวจสอบสภาพว่ามีการกรอบแตก สึกหรอหรือเสียรูปหรือไม่ และทำการเปลี่ยนเมื่อจำเป็น
เครื่อง A1 ใช้รางลิเนียร์แบบโลหะพร้อมฝาปิด ช่วยปกป้องการทำได้ระดับหนึ่ง แต่ก็ยังต้องการการทำความสะอาด และหล่อลื่นเป็นระยะ เพื่อลดความสึกหรอและเสียงรบกวน และยังทำให้พิมพ์ได้แม่นยำ ยืดอายุการใช้งานได้ยาวนาน และป้องกันสนิมอีกด้วย
| แกน X |
|
|
| แกน Y |
|
|
วิดีโอการหล่อลื่นแกน X
 |
 |
 |
สำหรับการหล่อลื่นแกน Y อย่างละเอียดโปรดดู>>ที่นี่
ลีดสกรู
A1 ใช้ลีดสกรู 2 ชุดในโครงสร้างของตัวเครื่อง ซึ่งจะมีมอเตอร์ขับผ่านลีดสกรูในการยกแกน X ให้ขึ้น-ลง ตามแนวแกน Z การหล่อลื่นลีดสกรูช่วยให้การเคลื่อนที่ราบรื่น และเงียบ
| แกน Z |
|
|
 |
 |
 |
สายพานแกน X-Y-Z
A1 จะมีระบบตรวจสอบความตึงของสายพานโดยอัตโนมัติเป็นระยะผ่าน vibration frequency calibration หากสายพานหย่อน ระบบ HMS จะแจ้งเตือนคุณเพื่อให้ใช้ระบบปรับความตึงสายพานอัตโนมัติให้อยู่ในสภาพปรกติ
| สายพานแกน X |
|
|
| สายพานแกน Y |
|
|
| สายพานแกน Z |
|
|
วิธีการปรับความตึงของสายพานอย่างละเอียดดูได้>>ที่นี่
ระวัง! อย่าคลายสกรูจนหลุดออกมา มิฉะนั้นจะต้องประกอบสายพานใหม่ เมื่อพบว่าหลังจากใช้งานมานาน สายพานมีความสึกหรอมากอย่างเห็นได้ชัด และมีผลกับงานพิมพ์ โปรดศึกษาวิธีการเปลี่ยนสายพานจากเอกสารที่เกี่ยวข้อง
ลูกรอกปรับความตึงของสายพาน
ในที่นี้จะเน้นลูกรอกสายพานของแกน X และแกน Y เป็นหลัก การบำรุงรักษาลูกรอกนี้จะช่วยลดเสียงดัง และความฝืดที่ผิดปรกติ
| ลูกรอกแกน X |
|
|
| ลูกรอกแกน Y |
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
ชุดหัวฉีด
เมื่อใช้เครื่องพิมพ์มาเป็นระยะเวลานาน จะมีเศษพลาสติก ฝุ่นผงสะสมอยู่ภายในชุดหัวฉีด ซึ่งจะทำให้เฟืองขับติดขัด หรือแม้กระทั่งไม่สามารถหมุนต่อไปได้ เพื่อให้มั่นใจว่าการทำงานของเครื่องพิมพ์จะพิมพ์งานได้เป็นปรกติ ควรทำความสะอาดภายในชุดหัวพิมพ์เป็นระยะ ๆ
| ชุดหัวพิมพ์ |
|
|
วิดีโอการทำความสะอาดชุดหัวฉีด
 |
 |
 |
ชุดเฟืองขับเส้น
หากการทำความสะอาดชุดหัวฉีดด้านบนไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ คุณสามารถถอดประกอบชุดหัวฉีด พร้อมทั้งชุดเฟืองเพื่อทำความสะอาด ในภาวะปรกติเมื่อใช้พลาสติกพิมพ์งานไปได้ 5 ม้วน ไม่นับรวมเส้นผสมคาร์บอนไฟเบอร์ เราแนะนำให้ทำความสะอาดชุดเฟืองขับครั้งหนึ่ง แต่ถ้าใช้เส้นผสมคาร์บอนไฟเบอร์ให้ทำความสะอาดทุกการพิมพ์ครบ 2 ม้วน ถ้าพบว่ามีรอยสึกหรอชัดเจนที่เฟือง และการทำความสะอาดหัวฉีดไม่ทำให้งานดีขึ้น เราขอและนำให้เปลี่ยนชุดเฟือง
| ชุดเฟืองขับเส้น |
|
|
เซนเซอร์ตรวจจับเส้นพลาสติก
มีเซ็นเซอร์ตรวจจับสนามแม่เหล็กบนแผงวงจรนี้ ถ้ามีเศษพลาสติก หรือฝุ่นละอองสะสมมาก อาจจะทำให้เซนเซอร์ทำงานผิดพลาด และส่งสัญญาณผิดได้ การทำความสะอาดแผงวงจรนี้จะช่วยให้เซนเซอร์ไม่แจ้งผลความผิดพลาดที่ไม่มีจริงได้ การพิมพ์จะราบรื่นมากขึ้น
| เซนเซอร์ตรวจจับเส้นพลาสติก |
|
|
วิดีโอวิธีทำความสะอาดเซนเซอร์ตรวจจับเส้นพลาสติก
 |
 |
 |
ระวัง: เวลาแกะชุดจ่ายเส้นออกมา ให้ดึงเบา ๆ และอย่าดึงสายไฟออกมามากเกินไป เพื่อป้องกันความเสียหายของสายไฟ และการประกอบกลับไม่เหมือนเดิม
ใบปาดเศษพลาสติก (Purge Wiper)
ใบปาดเศษพลาสติกของ A1 จะช่วยปัดเศษพลาสติกออกจากหัวฉีดอย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อการเคลื่อนไหวของมันติดขัดจากวัสดุแปลกปลอม หรือเกิดการเสียรูปทรง ทำให้ใบปาดติดค้าง และเครื่องพิมพ์ไม่สามารถปัดเศษพลาสติกออกไปได้ และยังทำให้เกิดอาการหลุดสเต็ปได้ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องตรวจสอบเศษพลาสติกที่ติดค้างอยู่ในทันที หรือรีบเปลี่ยนเมื่อมันบิดเบี้ยวเสียรูป เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาในการพิมพ์
| Purge Wiper |
|
|
 |
 |
พัดลม
A1 จะมีพัดลมอยู่ 2 ตัว ตัวหนึ่งเป็นพัดลมระบายความร้อนในชุดหัวฉีด และอีกตัวหนึ่งเป็นพัดลมเป่าชิ้นงาน เพื่อให้การระบายความร้อนทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ เราควรตรวจสอบการทำงานของพัดลมอย่างสม่ำเสมอ และอย่าให้มีเศษวัสดุไปติดค้างในพัดลม
|
|
|
| พัดลมเป่าชิ้นงาน |
|
|
| พัดลมในชุดหัวฉีด |
|
|
 |
 |
 |
 |
ชิ้นส่วนที่ต้องบำรุงรักษาเป็นประจำ
จะพูดถึงชิ้นส่วนที่ควรจะต้องเปลี่ยนเนื่องจากการสึกหรอ หรือการใช้งานมาเป็นเวลานาน เช่นท่อเทฟล่อน หรือหัวฉีด ฯลฯ ชิ้นส่วนที่บอบบางจำเป็นต้องได้รับการดูแล และทำความสะอาดเป็นประจำเพื่อตรวจสอบสิ่งที่ผิดปรกติก่อนที่จะเกิดความเสียหาย
ฝาครอบซิลิโคนที่หัวฉีด
ฝาครอบซิลิโคนที่หัวฉีดช่วยรักษาอุณหภูมิหัวฉีดให้คงที่ ถ้ามีความเสียหาย หรือครอบไม่อยู่ควรรีบเปลี่ยนก่อนเกิดความเสียหายกับงานพิมพ์เนื่องจากอุณหภูมิไม่คงที่
| ฝาครอบซิลิโคน |
|
|
โปรดติดตั้งฝาครอบซิลิโคนอยู่เสมอ มิฉะนั้นอาจได้รับคำเตือนเกี่ยวกับอุณหภูมิหัวฉีด
 |
 |
หัวพิมพ์
A1 ใช้หัวพิมพ์ที่ติดตั้งโดยใช้คลิปหนีบ เราแนะนำว่าให้แกะหัวพิมพ์ออกมาบ่อย ๆ เพื่อให้มั่นใจว่าคลิปจะใช้งานได้เป็นปรกติไม่ถูกพลาสติกที่ละลายไปหุ้มไว้ และสามารถเอาเศษพลาสติกที่เกาะอยู่บนผิวเหล็กทำความร้อนออกได้ก่อนที่มันจะทำให้การวัดอุณหภูมิผิดเพี้ยนไป โดยปรกติเราขอแนะนำว่าหลังจากพิมพ์ไปได้ 5 ม้วน (ไม่นับรวมเส้นผสมคาร์บอนไฟเบอร์) ให้ทำความสะอาดหัวฉีดครั้งหนึ่ง แต่ถ้าใช้เส้นผสมคาร์บอนไฟเบอร์ให้ทำความสะอาดหลังจากพิมพ์ครบ 2 ม้วน หากหัวพิมพ์มีความสึกหรอมาก หรือมีพลาสติกรั่วไหลออกมา และการทำความสะอาดไม่ได้ช่วยให้ดีขึ้น ก็แนะนำว่าให้เปลี่ยนอันใหม่
| ชุดทำความร้อนหัวของพิมพ์ |
|
|
| หัวพิมพ์ |
|
|
ข้อสังเกต
- ถ้ามีเศษพลาสติกติดแน่นจนไม่สามารถเอาหัวพิมพ์ออกมาได้ ให้เปิดความร้อนไปที่ 80 องศา เพื่อทำให้มันอ่อนตัว แล้วใช้ปากคีบนำมันออก
- อย่าลืมเอาฝาครอบซิลิโคนใส่กลับเข้าไปด้วย เพื่อป้องกันอุณหภูมิหัวพิมพ์ไม่นิ่ง
วิดีโอแนะนำการเปลี่ยนหัวพิมพ์
 |
 |
ใบมีดตัดเส้น
ถ้าพิมพ์งานหลายสีด้วย AMS ใบมีดตัดเส้นจะทื่อ หรือบิ่นหลังจากการพิมพ์งานไปหลาย ๆ ม้วน ดังนั้นจึงควรเช็คความคมของใบมีดเป็นประจำ เพื่อป้องกันการหลุดสเต็ป เนื่องจากต้องใช้กำลังมากเกินไปในการตัดเส้น หากพบว่าใบมีดบิ่น หรือรอยตัดไม่เรียบร้อย ขอแนะนำให้เปลี่ยนใบมีดใหม่
| ใบมีดตัดเส้น |
|
|
วิดีโอแสดงการบำรุงรักษา และเปลี่ยนใบมีด
 |
 |
ท่อเทฟล่อน (PTFE)
ท่อเทฟล่อนที่ใช้ส่งเส้นพลาสติกเข้าไปในหัวพิมพ์เมื่อใช้ไปเป็นเวลานานมันจะเกิดการสึก และเพิ่มความฝืดในส่วนต่าง ๆ จนทำให้เกิดปัญหาในการส่งเส้น ดังนั้นเมื่อพบว่ามีร่องรอยการเสื่อม ควรรีบเปลี่ยนในทันที
| ท่อเทฟล่อน |
|
|
หมายเหตุ: ท่อเทฟล่อนที่ใช้กับ A1 จะมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางภายใน 2.5 มม. และภายนอก 4 มม.
 |
 |
แผ่นยางเช็ดหัวฉีด
A1 จะมีแผ่นยางที่เอาไว้เช็ดหัวฉีด เพื่อไม่ให้มีเศษพลาสติกติดไปเลอะชิ้นงาน หากแผ่นยางนี้มีความสึกหรอ ขาด หรือเสียรูป จะทำให้เช็ดหัวฉีดไม่สะอาด และมีผลกระทบกับงานพิมพ์ได้ ขอแนะนำให้เปลี่ยน
| แผ่นเช็ดหัวฉีด |
|
|
 |
 |
 |
แผ่นยางใต้เครื่อง
แผ่นยางรองใต้เครื่องจะช่วยลดแรงสั่นสะเทือนขณะเครื่องกำลังพิมพ์ มันติดอยู่ได้ด้วยเทปสองหน้า หากมีการเคลื่อนย้ายเครื่องบ่อย อาจจะทำให้หลุด ก็สามารถติดกลับเข้าไปได้ แต่ถ้าหลุดหายไป ก็ควรซื้อมาติดใหม่
หมายเหตุ: แผ่นยางนี้อาจหน้าตาไม่เหมือนกันในแต่ละรุ่น
 |
 |
| แผ่นยางรองเครื่อง |
|
|
| แผ่นยางรองเครื่อง |
|
|
 |
 |
 |
 |
 |
แผ่นรองพิมพ์ PEI
แผ่นรองพิมพ์นี้ทำจากการพ่นวัสดุ PEI ลงบนแผ่นเหล็กสเตนเลส ช่วยให้พิมพ์งานที่เป็นวัสดุต่าง ๆ ได้เช่น PLA/PETG โดยไม่ต้องใช้กาวช่วย เราแนะนำให้ล้างทำความสะอาดแผ่น PEI นี้บ่อย ๆ เพื่อให้การยึดเกาะคงอยู่เป็นเวลานาน พยายามอย่าใช้มือสัมผัสผิวหน้าของแผ่นรองพิมพ์นี้ เพราะน้ำมันจากมือจะไปเคลือบ ทำให้การยึดเกาะไม่ดี งานอาจจะหลุดออกมาได้
วิธีล้างเบื้องต้นให้ล้างด้วยน้ำ และน้ำยาล้างจาน ใช้ฟองน้ำและแปรงในการล้างเพื่อให้สามารถลงลึกในหลุมร่องได้ดีกว่า จากนั้นตากให้แห้ง
ในกรณีที่ยังแก้ปัญหาไม่ได้ ให้ใช้กระดาษทรายละเอียด หรือใยขัด ขัดเบา ๆ เพื่อให้ได้ผิวใหม่ เป็นการฟื้นคืนการยึดเกาะได้ แต่ต้องมั่นใจว่าล้างฝุ่นออกหมดแล้ว