จากนี้ไปโลกนี้อาจไม่มีคนศีรษะล้านอีกต่อไป

จากนี้ไปโลกนี้อาจไม่มีคนศีรษะล้านอีกต่อไป

เทคนิคใหม่ของการใช้สเต็มเซลล์และเครื่องพิมพ์สามมิติที่จะช่วยให้อาการศีรษะล้านหมดไป

“จากนี้ไปศีรษะล้านเป็นแค่ทางเลือก” เป็นคำโฆษณาที่ติดอยู่ในรถไฟฟ้า และข้างรถตามท้องถนน ในภาพโฆษณาจะมีคนแสดงความดีใจ เป็นคนที่มีเส้นผมเยอะเหมือนสิงโตเลยทีเดียว โฆษณานี้เป็นของบริษัทที่มีชื่อว่า Hims ซึ่งเป็นร้านขายยาออนไลน์ เขียนข้อความเป็นนัยว่ามีการค้นพบทางวิทยาศาตร์ครั้งสำคัญ

A close-up of a person's short mohawk

ศาสตร์เกี่ยวกับการที่คนเราหัวล้านยังเป็นที่เรื่องที่นักวิทยาศาตร์ยังไม่สามารถหาคำตอบได้ และการสร้างเส้นผมใหม่ก็ดูเหมือนยังอยู่นอกเหนือความเป็นไปได้ เร็วๆ นี้กลุ่มนักวิทยาศาสตร์ได้ทำการวิจัยลึกเข้าไปอีกโดยใช้สเต็มเซลล์ และเครื่องพิมพ์สามมิติ โดยตั้งเป้าไว้ว่าจะจะทำการโคลนนิ่งเส้นผมจริงๆ ของคน แล้วใส่เข้าไปในหนังศีรษะในปริมาณที่มาก และจำนวนไม่จำกัด

ในจำนวนชิ้นส่วนของร่างกายมนุษย์ที่ถูกสร้างขึ้นในห้องทดลอง เส้นผมดูเหมือนเป็นสิ่งที่สร้างได้ง่ายที่สุด มันเป็นกระจุกของเส้นโปรตีน มันไม่ได้มีหน้าทีใดๆ เหมือนตับ หรือมันสมอง มันแค่ตั้งอยู่บนศีรษะ งอกยาวขึ้น และไม่ร่วงหล่นลงมา

แต่มันกลายเป็นว่าเส้นผมมีความซับซ้อนกว่าที่นักวิจัยคาดหวัง ในการสร้างเส้นผมกระจุกหนึ่ง ร่างกายจะต้องใช้สเต็มเซลล์ของรากผมนับพันเซลล์ ในแต่ละรูขุมขน หนังศีรษะของคนเรามีรูขุมขนอยู่ประมาณ 100,000 รูขุมขน แต่มันก็มีช่วงชีวิตจำกัด มันจะหายไปในช่วงระยะเวลาหนึ่ง รูขุมขนจะเล็กลง และหยุดการเจริญเติบโตชั่วคราว (โดยทางเทคนิคแล้วนี่ถือว่าคนศีรษะล้านก็ยังมีเส้นผมอยู่ใต้หนังศีรษะ แต่จะมีจำนวนไม่มาก)

เมื่อรูขุมขนหยุดการเจริญเติบโตชั่วคราวมันไม่สามารถฟื้นคืนกลับมาเหมือนเดิมได้ ดังนั้นเมื่อเราเห็นโฆษณาการปลูกผม ซึ่งจริงๆ แล้วเป็นการผ่าตัดย้ายรูขุมขนจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง ในการผ่าตัดนี้อาจใช้เงินถึงหลายแสนบาท และทำได้เท่าที่จำนวนรากผมที่มีเหลืออยู่ใต้หนังศีรษะเท่านั้น

หมอบางคนก็เอาเส้นขนจากจุดอื่นมาปลูกแทน แต่ผลลัพท์ก็ไม่น่าดูเท่าไหร่ มีการเอาเส้นผมจากบุคคลอื่นมาปลูกถ่ายเหมือนกัน แต่ความจริงมันก็ผิดจรรยาบรรณในการซื้อขายอวัยวะมนุษย์

สุดท้ายการสร้างเส้นผมใหม่ก็เป็นวิธีที่ดีที่สุด นักวิทยาศาสตร์ประสบความสำเร็จในการสรา้งอวัยวะส่วนต่างๆ ในร่างการโดยใช้สเต็มเซลล์ ซึ่งเส้นผมก็น่าจะใช้วิธีการนี้ได้เช่นกัน การใช้เซลล์จากผู้นั้นเองจะลดความเสี่ยงในการต่อต้านจากระบบคุ้มกันของร่างกาย 

สถานพยาบาล Stemson Therapeutics ในสหรัฐฯ ทำการเพาะสเต็มเซลล์ของรากผมจากบุคคลนั้นเอง แล้วปลูกถ่ายลงไปบนหนังศีรษะรอบๆ รูขุมขนเดิม เมื่อเดือนที่แล้วผู้บริหารของ Stemson Therapeutics ในงานประชุม International Society for Stem Cell Research ว่าพวกเขาประสบความสำเร็จในการปลูกถ่ายเส้นผมของมนุษย์ลงบนตัวหนู และแสดงภาพของกระจุกผมเล็กๆ ที่อยู่บนหลังของหนูทดลอง 

เส้นผมมนุษย์สร้างจากสเต็มเซลล์งอกขึ้นหลังจากปลูกถ่ายลงบนหนูทดลอง (Sanford Burnham Prebys)
เส้นผมมนุษย์สร้างจากสเต็มเซลล์งอกขึ้นหลังจากปลูกถ่ายลงบนหนูทดลอง (Sanford Burnham Prebys)

ปัญหาอย่างหนึ่งก็คือเวลาปลูกผมใหม่ทิศทางในการวางรากผมจะมีผลกับเส้นผมที่งอกขึ้นมา หากการวางมีองศาที่ผิดไปนิดเดียวจะทำให้เส้นผมที่งอกขึ้นมามีลักษณะไม่เป็นธรรมชาติอย่างมาก 

ด้วยเหตุนี้เครื่องพิมพ์สามมิติจึงเข้ามามีบทบาทในการวางตำแหน่งและทิศทางการงอกของเส้นผม โดยการพิมพ์เป็นลักษณะแม่พิมพ์เจลที่บรรจุทั้งรากผมและรูขุมขนเพื่อปลูกถ่ายไปพร้อมกัน ซึ่งยังสามารถใช้ในการปลูกถ่ายผิวหนังได้ด้วย

Fig. 1

วิธีนี้เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพที่สุดในการปลูกถ่ายเส้นผมในขณะนี้ สามารถลดข้อจำกัดต่างๆ ได้ สามารถเพิ่มจำนวนเส้นผมแบบไม่จำกัด แต่ก็ยังมีค่าใช้จ่ายค่อนข้างสูง ซึ่งน่าจะลดลงในเวลาอันใกล้นี้